„Deszcz pada ..." lecz pisarz nie wie od kiedy, jak długo jeszcze, jak rzęsiście, na jakim obszarze, co mówią prognozy, czy ponownie został wybrany Noe. Fakt został zanotowany lecz brak wystarczających przesłanek, żeby przewidzieć bliską lub odległą przyszłość. Kontekst w opowieści pisarza z całą pewnością ujawnia dlaczego pojawił się deszcz, domyślam się istotny, ze względu na porę roku, depresję bohaterki albo konieczność zmycia winy.
Poeta, który ujrzał niebo zakryte chmurami, widział je ciemne, nabrzmiałe i groźne, szukał jasnej gwiazdy, żeby rozświetlić swoją duszę, pragnął wybuchnąć swoimi pragnieniami, być gejzerem słów pięknych i namiętnych, stanął przed podniebnym nadmiarem wywołał deszcz i zamilkł wielokropkiem porażony wielością wzruszeń.
Norwid często zamilkał wielokropkiem. Jakby poddany ekstazie. W utworze „TO RZECZ LUDZKA!..."¹ pisał:
Byt – a wielkie bytów morza,
Oceanów zdrój żywotnych,
Gdzie myśl kąpie się, i z błotnych
Dróg ku tobie wraca, Boże!
To rzecz ludzka...
Czy można zwątpić? Czy wymaga dodatkowego namysłu? A może pochyl się tylko w zadumie nad wagą tego akapitu. Oto prawo pisarza. Dzisiejszy poeta, prawie dwa stulecia później, zawahałby się użyć trzech kropek w tym miejscu.
Umberto Eco w Zapiskach na pudełku zapałek² usprawiedliwia pisarzy z wielokropkiem na końcu zdania bo „wypowiedź mogłaby mieć ciąg dalszy". W środku zdania lub pomiędzy nimi „by zaznaczyć, że tekst jest w tym miejscu niepełny", ot takie solidne podejście do pracy i uszanowanie czytelnika. Dodaje także, że „pisarze niedzielni używają wielokropka, żeby usprawiedliwić zbyt śmiałą figurę retoryczną: >Był rozwścieczony jak... byk<."
W Manifeście z 1848 roku początek jest najprostszy na świecie: „Widmo krąży po Europie". Eco pyta: „A gdyby napisali: >Widmo... krąży po Europie<."
Jest dzień u schyłku lata. Zadumany wrzesień. Półmrok pokoju, spoglądam przez jaśniejące okno. Kołysze rzęsista muzyka. Deszcz pada.
_________________________________
¹ Cyprian Norwid, poezja i dobroć, wybór z utworów, s. 505-508, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981
² Umberto Eco, Zapiski na pudełku zapałek (Jak stawiać wielokropek), s. 136-138, Historia i Sztuka, Poznań 2005